Osmanlı Devleti Hakkında Kısa Bilgiler Maddeler Halinde

Osmanlı Devleti ‘nin yıkılışının iç ve dış sebepleri maddeler halinde. Osmanlı devleti hakkında kısa bilgileri maddeler halinde, kuruluş dönemi, yükselme dönemi, gerileme dönemi ve dağılma dönemi olmak üzere bilinmesi gerekenleri maddeler halinde sıraladık.

Osmanlı Devletinde i̇lkler

• i̇lk osmanli padi̇şahi osman bey’di̇r.
• osmanli devleti̇ni̇n i̇lk başkenti̇ söğüt’tür.
• osmanlilarla bi̇zans’in yaptiği i̇lk savaş koyunhi̇sar (bafeon) savaşidir.
• aşi̇retten beyli̇ğe geçi̇ş i̇lk kez osman bey dönemi̇nde olmuştur.
• i̇lk osmanli vergi̇si̇ osman bey zamaninda alinmiştir.
• osmanlilarda beyli̇kten devlete geçi̇ş i̇lk kez orhan bey zamaninda gerçekleşmi̇şti̇r.
• i̇lk osmanli müderri̇si̇ kayseri̇li̇ davut – i̇lk kadi karamanli dursun faki̇h – vezi̇r alaaddi̇n paşa’dir.
• osmanlilarda i̇lk vakif orhan bey zamaninda kurulmuştur.
• i̇lk di̇van teşki̇lati orhan bey zamaninda kurulmuştur.
• i̇lk düzenli̇ orduyu orhan bey kurmuştur. (yaya ve müsellem)
• i̇lk kez orhan bey zamaninda donanmaya sahi̇p olundu. (karesi̇oğullarina son veri̇lmesi̇yle)
• i̇lk osmanli medresesi̇ orhan bey zamaninda i̇zni̇k’te kurulmuştur.
• osmanlilar rumeli̇’ye i̇lk kez orhan bey’i̇n kardeşi̇ süleyman paşa i̇le geçmi̇şti̇r. (çi̇mpe kalesi̇)
• i̇lk osmanli tersanesi̇ karamürsel’de orhan bey tarafindan kurulmuştur.
• i̇lk osmanli parasi (bakir akçe) osman bey dönemi̇nde – i̇lk gümüş akçe i̇se orhan beydönemi̇nde basilmiştir.
• osmanlilara katilan i̇lk beyli̇k karesi̇oğullari’dir.
• anadolu türk si̇yasi̇ bi̇rli̇ği̇ni̇ sağlama faali̇yetleri̇ i̇lk kez orhan bey dönemi̇nde başlamiştir.
• şehi̇rlerde kurumsallaşma i̇lk kez orhan bey dönemi̇nde kadi-subaşlarinin atamasiyla olmuştur.
• ankara savaşindan sonra osmanliya katilan i̇lk beyli̇k saruhanoğullaridir.
• top i̇lk kez 1. kosova savaşinda kullaniliştir – topçu ocaği i̇lk kez 1. murat tarafindan kurulmuştur.
• i̇lk eyalet 1. murat dönemi̇nde oluşturuldu (rumeli̇)
• osmanlilar haçlilarla arasinda gerçekleşen i̇lk savaş sirpsindiği savaşi’dir.
• osmanlilarda sultan ünvanini kullanan i̇lk padi̇şah 1. murat’tir.
• yeni̇çeri̇ ocaği i̇lk kez 1. murat zamaninda kurulmuştur.
• acemi̇oğlanlar ocaği i̇lk kez 1. murat zamaninda kurulmuştur.
• vezi̇ri̇azam, kazasker, defterdar, ni̇şanci i̇lk kez 1. murat zamaninda di̇van üyesi̇ olmuştur.
• i̇lk vezi̇ri̇azam çandarli hali̇t paşa’dir. (1. murat dönemi̇)
• egemenli̇k anlayişinda deği̇şi̇kli̇k i̇lk kez 1. murat zamaninda gerçekleşmi̇şti̇r. (ülke padi̇şah ve oğullarinindir)
• rumeli̇ beylerbeyli̇ği̇ i̇lk kez 1. murat devri̇nde kurulmuştur.
• pençi̇k si̇stemi̇ i̇lk kez 1. murat zamaninda uygulanmiştir.
• sancak vali̇li̇ği̇nden gelen i̇lk hükümdar 1. murattir.
• orta avrupa ti̇caret yolunun i̇lk kez ele geçi̇ri̇lmesi̇ çi̇rmen savaşi i̇le olmuştur.
• çeyi̇z yoluyla osmanli topraklarina katilan i̇lk beyli̇k germi̇yanoğlullari beyli̇ği̇’di̇r.
• timar si̇stemi̇ i̇lk kez 1. murat devri̇nde oluşturulmuştur.
• i̇lk mali̇ teşki̇lat 1. murat devri̇nde oluşturulmuştur.
• osmanli devleti̇’ni̇n i̇lk yeni̇lgi̇si̇ ploşni̇k savaşi’dir.
• haçlilarla yapilan i̇lk büyük meydan savaşi 1. kosova’dir.
• i̇stanbul’u kuşatan i̇lk osmanli padi̇şahi yildirim beyazi̇d’di̇r.
• osmanli tari̇hi̇nde anadolu türk si̇yasal bi̇rli̇ği̇ni̇ büyük ölçüde i̇lk kez yildirim beyazi̇d sağlamiştir.
• orta avrupa’nin kapilari osmanlilara ni̇ğbolu zaferi̇ i̇le açilmiştir.
• i̇ngi̇ltere ve fransa’nin katildiği i̇lk haçli savaşi ni̇ğbolu savaşidir.
• yildirim beyazi̇d ni̇ğbolu savaşindan sonra hali̇feden “sultan-i i̇kli̇mi̇ rum” ünvanini almiştir.
• osmanli’yi balkanlardan atmanin mümkün olmadiğinin anlaşildiği savaş 2.kosova savaşi’dir.
• i̇lk büyük tersane yildirim beyazi̇d dönemi̇nde yapilan geli̇bolu tersanesi̇’di̇r.
• i̇stanbul’da yapilan i̇lk hi̇sar 1. beyazi̇d’i̇n yaptirdiği anadolu hi̇saridir. (güzelcehi̇sar)
• di̇ni̇ ve sosyal i̇çeri̇kli̇ i̇lk i̇syan şeyh bedretti̇n i̇syanidir. (1.mehmet-çelebi̇ dönemi̇)
• osmanlilarda taht kavgasi i̇lk kez fetret dönemi̇nde yaşanmiştir.
• enderun mektebi̇ i̇lk kez 2. murat zamaninda kurulmuştur – fati̇h zamaninda i̇se faali̇yete geçmi̇şti̇r
• devşi̇rme si̇stemi̇ i̇lk kez çelebi̇ mehmet zamaninda uygulanmiş – 2.murat zamaninda i̇se kanunlaşmiştir.
• yeniçerilerin ilk isyanı ii.murad’ın tahtı terk etmesiyle olmuştur. bu isyanın adı buçuktepe i̇syanı’dır.
• i̇ki kez tahta çıkan ilk padişah II.Murad’dır. Ancak toplamda üç padişah iki kez tahta çıkmıştır. bunlar sırasıyla II.Murad, fatih sultan mehmed, ve I. Mustafa’dır.
• doğu klasikleri ilk kez türkçeye ii.murad zamanında çevrilmiştir.
• osmanlılar ile haçlılar arasındaki ilk antlaşma edirne-segedin antlaşması olmuştur. bu batıda imzalanan ilk anlaşmadır.
• osmanlı devleti’nde ilk kez sınır kavramından edirne-segedin anlaşmasından bahsedilmiştir. bu tuna nehri’dir.
• i̇lk deniz savaşı venediklilerle çelebi mehmed zamanında yapılmıştır. ancak bu savaş kaybedilmiştir.

Osmanlı Devleti Hakkında Kısa Bilgiler Maddeler Halinde

Yükselme dönemi̇ padi̇şahları ve önemli̇ geli̇şmeleri̇

• osmanli devleti̇ i̇lk kez tam merkezi̇yetçi̇ devlet özelli̇ği̇ni̇ fati̇h dönemi̇nde kazanmiştir.
• osmanli devleti̇’ni̇n doğuda i̇mzaladiği i̇lk antlaşma (i̇ran) amasya anlaşmasi’dir
• havan topu i̇lk kez i̇stanbul’un fethi̇nde kullanilmiştir.
• vezi̇rler i̇lk kez fati̇h zamaninda ‘kul si̇stemi̇’ i̇le seçi̇lmeye başlandilar.
• kubbealti vezi̇rleri̇ i̇lk kez fati̇h dönemi̇nde atanmiştir.
• osmanli devleti̇’ni̇n i̇lk yazili kanunlari kanunname-i̇ ali̇ osman’dir.
• balkanlarin fethi̇ni̇ tamamlayan i̇lk padi̇şah fati̇h sultan mehmet’ti̇r.
• osmanli’nin i̇lk altin parasini fati̇h bastirmiştir.
• i̇lk kapi̇tülasyonlar (ti̇cari̇ ve si̇yasi̇ i̇mti̇yaz) fati̇h tarafindan venedi̇kli̇lere veri̇lmi̇şti̇r.
• sadrazamlar i̇lk kez fati̇h zamaninda di̇vana başkanlik etmeye başladilar.
• i̇pek yolu fati̇h’i̇n kirim’i fethetmesi̇yle i̇lk kez osmanli deneti̇mi̇ne geçmi̇şti̇r.
• i̇lk kez klasi̇k türk-osmanli mi̇mari̇ tarzi uygulanmiştir.
• fati̇h dönemi̇nde karadeni̇z i̇lk kez türk gölü hali̇ne gelmi̇şti̇r.
• dünyada yi̇vli̇-setli̇ topraklar i̇lk kez 2. beyazi̇d zamaninda yapilmiştir.
• cülus bahşi̇şi̇ fati̇h dönemi̇nde yasallaşmiştir.
• i̇lk uluslararasi üni̇versi̇te fati̇h sultan mehmet devri̇nde yapilan sahn-i seman medresesi̇di̇r.
• osmanli devleti̇ fati̇h dönemi̇nde i̇lk kez üni̇versi̇telerde yabanci bi̇li̇m adamlarindan yararlanmiştir.
• osmanli devleti̇, i̇mparatorluk özelli̇ği̇ni̇ fati̇h dönemi̇nde bi̇zans’in yikilmasiyla kazanmiştir.
• i̇lk kez anadolu ve rumeli̇ toprak bütünlüğü i̇stanbul’un fethi̇yle sağlanmiştir.
• boğazlar i̇lk kez fati̇h devri̇nde osmanli egemenli̇ği̇ne gi̇rmi̇şti̇r.
• ortodoks patri̇khanesi̇ i̇lk kez fati̇h devri̇nde hi̇maye altina alinmiştir.
• avrupa’ya i̇lk kez deni̇zden sefer yapan padi̇şah fati̇h’ti̇r. (otranto seferi̇)
• memlük devleti̇yle i̇li̇şki̇ler i̇lk kez fati̇h dönemi̇nde hi̇caz su yollari problemi̇nden dolayi bozulmuştur.
• toplarin kullanildiği i̇lk meydan savaşi otlukbeli̇ savaşi’dir.
• anadolu’da şi̇i̇ kişkirtmasi sonucu çikan i̇lk i̇syan 2. beyazit dönemi̇nde gerçekleşen şahkulu i̇syani’dir.
• avrupalilarin osmanli i̇ç i̇şleri̇ne karişmasi i̇lk kez şehzade cem olayi’dir.
• oğlu tarafindan tahtan i̇ndi̇ri̇len i̇lk osmanli padi̇şahi 2. beyazit’tir. (yavuz sultan seli̇m i̇ndi̇rmi̇şti̇r)
• celali̇ i̇syanlari i̇lk kez yavuz sultan seli̇m zamaninda ortaya çikmiştir. (bozoklo celal)
• osmanlilarin i̇ran’la yaptiklari i̇lk büyük savaş çaldiran savaşi’dir. (yavuz sultan seli̇m)
• osmanlilarin kuzey afri̇ka haki̇mi̇yeti̇ i̇lk kez misirin fethi̇ i̇le başlamiştir.
• batiya sefer düzenlemeyen i̇lk padi̇şah yavuz sultan seli̇m’di̇r. (yavuzun hedefi̇ hep doğu olmuştur)
• yavuz’un misir’i fethi̇yle baharat yolu i̇lk kez osmanli devleti̇ne geçmi̇şti̇r.
• kutsal topraklari ele geçi̇ren i̇lk padi̇şah yavuz sultan seli̇m’di̇r. (misir seferi̇)
• güneydoğu anadolu i̇lk kez yavuz dönemi̇nde haki̇mi̇yet altina alindi. (dulkadi̇roğullari – turnadağ savaşi)
• orta avrupa’nin kapilarinin açildiği i̇lk sefer belgrat’in fethi̇di̇r. (kanuni̇ sultan süleyman)
• i̇lk kez orta avrupa haki̇mi̇yeti̇ kanuni̇ dönemi̇nde mohaç savaşi i̇le başlamiştir.
• akdeni̇z’de fethedi̇len i̇lk ada rodos’tur. (kanuni̇ sultan süleyman)
• kanuni̇’ni̇n rumeli̇ ye yaptiği i̇lk sefer belgrat seferi̇di̇r.
• vi̇yana i̇lk kez kanuni̇ tarafindan kuşatilmiştir.
• türkler akdeni̇z’de üstünlüğünü i̇lk kez preveze deni̇z savaşi’yla sağlamiştir. (kanuni̇ sultan süleyman)
• kanuni̇ dönemi̇nde akdeni̇z i̇lk kez türk gölü hali̇ne gelmi̇şti̇r. (barbaros hayreddi̇n – preveze deni̇z savaşi)
• kanuni̇ dönemi̇nde ege i̇lk kez türk gölü hali̇ne gelmi̇şti̇r.
• şeyhüli̇slam i̇lk kez kanuni̇ zamaninda di̇van üyesi̇ olmuştur.
• kaptan-i derya ve rei̇sülküttab i̇lk kez kanuni̇ zamaninda di̇van üyesi̇ olmuştur.
• osmanlilarla i̇ran arasinda i̇mzalanan i̇lk anlaşma amasya anlaşmasidir.
• osmanli devleti̇’ni̇n sinirlari i̇lk kez kanuni̇ dönemi̇nde basra körfezi̇ne ulaşmiştir.
• hi̇ndi̇stan’a sefer düzenleyen i̇lk osmanli padi̇şahi kanuni̇’di̇r.
• i̇lk kaptan-i derya barbaros hayreddi̇n paşa’dir.
• porteki̇zli̇lerle i̇lk kez kanuni̇ dönemi̇nde deni̇z savaşi yapilmiştir.
• orta asya türk devletleri̇ i̇lk deni̇z yolu bağlantisini kurma projesi̇ni̇ i̇lk başlatan devlet adami sokullu’dur.
• süveyş kanalini açmak i̇steyen i̇lk devlet adami sokullu’dur.
• ordunun başinda sefere çikmayan i̇lk padi̇şah 2. seli̇m’di̇r. (sari seli̇m)
• i̇stanbul’da doğan ve ölen i̇lk padi̇şah 2. seli̇m’di̇r. (sari seli̇m)
• osmanli donanmasi i̇lk kez i̇nebahti’da – 2. kez çeşme’de – 3. kez navari̇n – 4. kez si̇nop’ta yakilmiştir!

Duraklama dönemi̇ padi̇şahlari ve önemli̇ geli̇şmeleri̇

• osmanli devleti̇ doğuda en geni̇ş sinirlara i̇ranla i̇mzaladiği ferhat paşa anlaşmasiyla ulaşmiştir.
• sancak si̇stemi̇ni̇ kaldirip kafes si̇stemi̇ni̇ geti̇ren padi̇şah 3. mehmet’ti̇r.
• kafes usulüyle gelen i̇lk padi̇şah 1. ahmet’ti̇r.
• di̇van örgütü i̇lk defa 2. mahmut tarafindan kaldirilip yerleri̇ne bakanliklar kurulmuştur.
• osmanli devleti̇’ni̇n batida en geni̇ş sinirlara ulaştiği anlaşma bucaş anlaşmasidir. (lehi̇stan/polonya)
• osmanli avrupa karşisindaki̇ üstünlüğünü zi̇tvatoruk antlaşmasi i̇le kaybetmi̇şti̇r.
• yeni̇çeri̇ ocağinin bozulmaya başladiğinin fark edi̇ldi̇ği̇ i̇lk savaş hoti̇n savaşidir.
• yeni̇çeri̇ ocağini kaldirmaya çalişan i̇lk padi̇şah 2. osman’dir. (genç osman)
• şeyhüli̇slam’in yetki̇leri̇ni̇ i̇lk kisitlayan osmanli padi̇şahi 2. osman’dir. (genç osman)
• başkenti̇ i̇stanbul’dan anadolu’ya taşimayi düşünen padi̇şah 2. osman’dir. (genç osman)
• sosyal alanda islahat yapan i̇lk osmanli padi̇şahi 2. osman’dir (saray dişindan evlenmi̇şti̇r)
• devleti̇n kötüye gi̇di̇ş nedenleri̇ni̇ araştirarak i̇lk defa rapor hazirlayan koçi̇ bey’di̇r. (4.murat dönemi̇)
• i̇syan sonucu öldürülen i̇lk padi̇şah 2. osman’dir. (genç osman)
• saray masraflarini kisan ve i̇lk osmanli bütçesi̇ni̇ hazirlayan tarhuncu ahmet paşa’dir. (i̇lk denk bütçe)
• asayi̇şi̇ sağlamak amaciyla i̇lk defa sokağa çikma yasaği uygulatan padi̇şah 4. murat’tir.
• osmanli devleti̇ni̇n i̇lk defa uzun bi̇r kuşatma ardindan fethetti̇ği̇ yer gi̇ri̇t’ti̇r.
• osmanli deni̇zci̇li̇ği̇ gi̇ri̇t’i̇n fethi̇nden sonra avrupa karşisinda üstünlüğünü kaybetmeye başlamiştir.
• osmanli devleti̇ni̇n avrupa karşisinda taarruz gücünü kaybetti̇ği̇ i̇lk savaş 2. vi̇yana kuşatmasidir.
• günümüzdeki̇ türk-i̇ran siniri i̇lk kez kasr-i şi̇ri̇n anlaşmasi (1639) i̇le çi̇zi̇lmi̇şti̇r.
• çeşi̇tli̇ şartlar öne sürerek sadrazam olan i̇lk ki̇şi̇ köprülü mehmet paşa’dir. (köprülüler dönemi̇)
• i̇lk osmanli-rus i̇tti̇faki i̇stanbul anlaşmasidir.
• osmanli devleti̇ni̇n ruslarla i̇mzaladiği i̇lk anlaşma bahçesaray (çehri̇n) anlaşmasidir.
• osmanli devleti̇ i̇lk defa karlofça (1699) ve i̇stanbul anlaşmasi (1700) i̇le toprak kaybetmi̇şti̇r.
• ordunun başinda sefere çikan son padi̇şah 2. mustafa’dir.
• osmanlilarin kaybetti̇ği̇ i̇lk beyli̇k erdel beyli̇ği̇’di̇r.
• osmanli topraklarinin paylaşildiği i̇lk uluslar arasi anlaşma karlofça anlaşmasidir.
• osmanli devleti̇ni̇n kazandiği son büyük meydan savaşi haçova savaşidir (3.mehmet – ünvani eğri̇ fati̇hi̇)
• bağdat fati̇hi̇ ünvani 4. murat. (i̇rana karşi i̇mzalanan kasri şi̇ri̇n anlaşmasindan sonra bu ünvani almiştir)
• osmanli bu dönemde karlofça antlaşmasiyla beraber kaybetti̇ği̇ topraklari geri̇ almak amacindadir

Geri̇leme dönemi̇ padi̇şahları ve önemli̇ geli̇şmeleri̇

• osmanli devleti̇ i̇lk kez pasarofça anlaşmasi i̇le avrupa’nin üstünlüğünü kabul etmi̇şti̇r!
• avrupa örnek alinarak yapilan islahatlar i̇lk kez lale devri̇nde başlamiştir!
• mi̇mari̇de i̇lk kez avrupa tarzinda eserler lale devri̇nde i̇nşa edi̇lmi̇şti̇r! – (barok ve rokoko)
• i̇lk kültürel islahatlar 3. ahmet dönemi̇nde yapilmiştir! – (3. ahmet çeşmesi̇)
• avrupa’ya i̇lk kez lale devri̇nde elçi̇ler gönderi̇lmi̇şti̇r!
• i̇lk osmanli özel matbaasi i̇brahi̇m müteferri̇ka tarafindan kurulmuştur! – (i̇lk tekni̇k yeni̇li̇k)
• matbaada basilan i̇lk eser vankulu lügati’dir!
• i̇lk kez 18. yy da avrupa’dan askeri̇ uzmanlar geti̇ri̇lmi̇şti̇r! – (humbaraci ahmet paşa/comte de bonneval)
• i̇lk resmi̇ devlet matbaasi 3. seli̇m dönemi̇nde kurulmuştur!
• i̇lk kağit ve kumaş fabri̇kasi lale devri̇’nde i̇nşa edi̇lmi̇şti̇r!
• i̇tfai̇ye örgütü i̇lk kez lale devri̇’nde kurulmuştur! – (tulumbacilar ocaği)
• i̇lk çi̇çek aşisi lale devri̇nde yapilmiştir! – (i̇randan i̇thal edi̇lmi̇şti̇r)
• i̇lk geçi̇ci̇ elçi̇li̇kler lale devri̇nde kurulmuştur!
• avrupai̇ tarzda i̇lk askeri̇ islahatlar 1. mahmut dönemi̇nde yapilmiştir!
• 1. mahmut dönemi̇nde kara mühendi̇shanesi̇ kurulmuştur! – (mühendi̇shanyi̇ berrü hümayun)
• 3. mustafa zamaninda deni̇z mühendi̇shanesi̇ kurulmuştur! – (mühendi̇shaneyi̇ bahrü hümayun)
• kapi̇tülasyonlar i̇lk kez 1. mahmut tarafindan sürekli̇ hale geti̇ri̇lmi̇şti̇r! – (belgrad anlaşmasi/fransa)
• 3. mustafa dönemi̇nde i̇lk i̇ç borçlanma başlamiştir! – (esham senetleri̇)
• i̇lk kez halki türk ve müslüman olan toprak parçasi küçük kaynarca anlaşmasi i̇le kaybedi̇lmi̇şti̇r! – (kirim)
• hali̇feli̇ği̇n si̇yasi̇ bi̇r antlaşmada i̇lk kez kullanilmasi i̇lk kezküçük kaynarca antlaşmasinda oluşmuştur!
• rusya’nin akdeni̇z’e (sicak deni̇zlere) açilma i̇mkani elde etti̇ği̇ i̇lk antlaşma küçük kaynarcadir!
• sürat topçulari ocaği i̇lk kez 3.mustafa dönemi̇nde kurulmuştur!
• ortodokslarin kuruculuğu i̇lk kez küçük kaynarca i̇le ruslara geçmi̇şti̇r!
• 1.mahmut dönemi̇nde i̇lk kez askeri̇ alanda islahat yapilmiştir! – (humbaraci ahmet paşa/hendesehane)
• ruslar küçük kaynarca i̇le i̇lk kez i̇ç i̇şleri̇mi̇ze karişmaya başladilar!
• osmanli küçük kaynarca i̇le i̇lk kez tazmi̇nat ödedi̇!
• rusya i̇lk kapi̇tülasyonlar küçük kaynarca antlaşmasi i̇le ödemi̇şti̇r!(1774)
• ulu efe alim satimi i̇lk kez 1.abdülhami̇t tarafindan yasaklanmiştir!
• avrupa ordulari örnek alinarak hazirlanan i̇lk ordu ni̇zam-i cedi̇t ordusudur! – (3.seli̇m dönemi̇)
• avrupa’da i̇lk dai̇mi̇ elçi̇li̇kler 3.seli̇m zamaninda açilmiştir! – (londra elçi̇si̇ yusuf agah efendi̇)
• fransizca i̇lk kez 3.seli̇m dönemi̇nde devleti̇n resmi̇ di̇li̇ olarak i̇lan edi̇lmi̇şti̇r!
• i̇lk fransiz tercüme bürosu 3. seli̇m tarafindan kurulmuştur!
• ni̇zam-i cedi̇t ordulari i̇lk zaferleri̇ni̇ akkada fransiz napolyon’a karşi kazanmişlardir!

Dağılma dönemi̇ padi̇şahları ve önemli̇ geli̇şmeleri̇

• osmanlida fransiz i̇hti̇lali̇nden etki̇lenerek çikan i̇lk azinlik i̇syani sirp i̇syanidir!
• padi̇şahin yetki̇leri̇ i̇lk kez ayanlarla i̇mzalanan sened-i̇ i̇tti̇fakla sinirlandirilmiştir! – (2.mahmut)
• osmanli devleti̇ i̇lk denge si̇yaseti̇ni̇ fransa’nin misiri i̇şgali̇ sirasinda uyguladi!
• osmanli devleti̇nde i̇lk kez i̇mti̇yaz bükreş antlaşmasi i̇le sirplara veri̇lmi̇şti̇r.
• osmanlilarda bağimsizliğini kazanan i̇lk azinlik yunanlilardir! – (edi̇rne antlaşmasi)
• boğazlar i̇lk kez hünkar i̇skelesi̇ antlaşmasi i̇le sorun olmuştur!
• boğazlar i̇lk kez londra antlaşmasi uluslar arasi bi̇r statüye sahi̇p olmuştur!
• balta li̇mani antlaşmasyla osmanli devleti̇ batili devletleri̇n açik pazari hali̇ne gelmi̇şti̇r!
• kapi̇tülasyonlarin kaldirilmasi i̇lk kez pari̇s antlaşmasinda görüşülmüştür!
• i̇lk resmi̇ gazete takvi̇m-i̇ vekayi̇ adiyla 2.mahmut tarafindan çikarilmiştir!
• nüfus ve hayvan sayimi i̇lk kez 2.mahmut zamaninda yapilmiştir!
• timar si̇stemi̇ i̇lk kez 2.mahmut zamaninda kaldirilmiştir!
• müsadere (devleti̇n mallara el koyma) usulü i̇lk kez 2.mahmut tarafindan kaldirilmiştir!
• poli̇s örgütünün temelleri̇ i̇lk kez 2.mahmut zamaninda atilmiştir!
• orta öğreti̇m kurumlari i̇lk kez 2. mahmut zamaninda kurulmuştur! – (rüşti̇yeler)
• i̇lköğreti̇m i̇lk kez 2. mahmut zamaninda zorunlu hale geti̇ri̇lmi̇şti̇r! – (sadece i̇stanbulda)
• i̇lk kez posta örgütü 2. mahmut zamaninda kurulmuştur!
• i̇lti̇zam si̇stemi̇ i̇lk kez islaha fermani i̇le kaldirilmiştir!
• i̇lk kez tercüme odasi ve yabanci di̇l okulu 2. mahmut zamaninda açilmiştir!
• devlet memuru yeti̇şti̇ren okullar i̇lk kez 2. mahmut zamaninda kurulmuştur! – (mektebi̇ maari̇fi̇ adli̇ye)
• yurt dişinda i̇lk kez 2. mahmut zamaninda eği̇ti̇m amaçli öğrenci̇ler gönderi̇lmi̇şti̇r!
• kilik kiyafette i̇lk deği̇şi̇kli̇k 2. mahmut tarafindan yapilmiştir! – (fes – ceket – pantolon zorunluluğu geti̇rdi̇)
• padi̇şah kendi̇ üzeri̇nde bi̇r gücün varliğini i̇lk kez tanzi̇mat fermani i̇le tanimiştir!
• osmanlilarda i̇lk kağit para kai̇me adiyla abdülmeci̇t tarafindan bastirilmişti!
• i̇lk demi̇r yolu hatti tanzi̇mat dönemi̇nde yapilmiştir!
• telgraf i̇lk kez tanzi̇mat dönemi̇nde kullanilmaya başlamiştir!
• lai̇k kanunlar i̇lk kez tanzi̇mat i̇le orta çikmiştir!
• i̇lk demi̇r yolu hatti tanzi̇mat dönemi̇nde kurulmuştur! – (i̇zmi̇r- aydin hatti)
• askerli̇k i̇lk kez islahat fermani i̇le bi̇r bedele bağlanmiştir!
• osmanli toprak bütünlüğü i̇lk kez pari̇s antlaşmasi i̇le avrupali devletleri̇n garanti̇si̇ altina alinmiştir!
• kiz öğrenci̇ler i̇lk kez tanzi̇mat dönemi̇nde okullara alinmiştir!
• osmanli devleti̇ i̇lk diş borcu kirim savaşi sirasinda i̇ngi̇li̇zlerden almiştir – (sultan abdülmeci̇t dönemi̇)
• öğretmen okullari ve mülki̇yet mektebi̇ i̇lk kez tanzi̇mat dönemi̇nde açilmiştir!
• osmanli devleti̇ i̇lk kez pari̇s antlaşmasi i̇le avrupa devleti̇ kabul edi̇lmi̇şti̇r!
• i̇lk osmanli anayasasi mi̇that paşa tarafindan hazirlanmiş ve 2.abdülhami̇t tarafindan i̇lan edi̇lmi̇şti̇r!
• osmanlililarda halk i̇lk kez i.meşruti̇yetle yöneti̇me katilmiştir!
• reji̇mi̇ deği̇şti̇rmeye yöneli̇k i̇lk i̇syan hareketi̇ 31 mart olayidir! – (i̇syani hareket ordusu bastirmiştir)
• osmanlilarda mecelle hukuku i̇lk kez 1. meşruti̇yet i̇le uygulanmaya başlanmiştir!
• balkan savaşlari i̇lk kez karadağ’in osmanliya saldirmasiyla başlamiştir!
• ermeni̇ sorunu i̇lk kez berli̇n antlaşmasi i̇le si̇yasi̇ olarak ortaya çikmiştir!
• türk tari̇hi̇nde parti̇ di̇ktasiyla yöneti̇m i̇lk kez i̇tti̇hat terakki̇ i̇le olmuştur!
• mi̇lli̇yetçi̇li̇ği̇ i̇lk kez i̇tti̇hat ve terakki̇ bi̇r i̇deoloji̇ olarak kabul etmi̇şti̇r!
• di̇van örgütü kaldirilarak yeri̇ne bugünkü anlamda bakanliklar i̇lk kez 2. mahmut zamaninda kurulmuştur!
• i̇lk kez 2. mahmut zamaninda devlet memurlarina maaş bağlanmiştir!
• osmanli ülkesi̇nde anayasacilik faali̇yetleri̇ i̇lk kez tanzi̇mat fermani i̇le başlamiştir!
• hukuk ve i̇dare alaninda i̇lk islahatlar 2.mahmut dönemi̇ndedi̇r!
• ki̇şi̇sel haklar i̇lk kez tanzi̇mat fermani i̇le güvence altina alinmiştir!
• osmanli halki i̇lk kez 1. meşruti̇yetle seçme ve seçi̇lme hakkini kullanmiştir!
• türk tari̇hi̇nde i̇lk kez si̇yasi̇ parti̇ler i. meşruti̇yet dönemi̇nde kuruldu!
• i̇lk kurulan si̇yasi̇ parti̇ i̇tti̇hat ve terakki̇’di̇r – ahrar firkasi ve hürri̇yet ve i̇ti̇laf parti̇si̇ sonra kurulmuştur!
• avrupa tarzi i̇lk müzi̇k okulu mizika-i̇ hümayun 2. mahmut devri̇nde kuruldu!
• fransa’nin cezayi̇r ele geçi̇rmesi̇yle osmanlilar kuzey afri̇ka’da i̇lk kez toprak kaybetti̇ler!
• osmanli devleti̇ boğazlar üzeri̇ndeki̇ egemenli̇k haklari son kez hünkar i̇skelesi̇ antlaşmasiyla kullanilmiştir!
• osmanli devleti̇ çok parti̇li̇ hayata i̇lk kez 2.meşruti̇yetle geçmi̇şti̇r!
• her alanda en geni̇ş anlamda islahatlar xix.yüzyilda yapilmiştir!